Obesitas is een chronische ziekte die nauw verbonden is met verschillende cardiovasculaire aandoeningen zoals atherosclerotische hart- en vaatziekten (ASCVD), hartfalen, atriumfibrilleren (AF) en plotselinge hartdood. Het treft meer dan 40% van de volwassen bevolking in de Verenigde Staten en heeft een aanzienlijke impact op zowel de levensduur als de kwaliteit van leven. De American College of Cardiology (ACC) heeft richtlijnen opgesteld die pleiten voor de integratie van medisch gewichtsbeheer in de cardiologische zorg. Nieuwe therapieën, zoals NuSH (Nutrient-Stimulated Hormone) therapieën, bieden een effectieve middenweg tussen levensstijlveranderingen en chirurgische ingrepen.
Definities en diagnose
Obesitas wordt gedefinieerd als een overmatige vetophoping die de gezondheid beïnvloedt, en niet alleen als een hoge Body Mass Index (BMI). Voor Europoïde populaties wordt obesitas gedefinieerd als een BMI van ≥30 kg/m², terwijl voor Aziatische populaties een BMI van ≥25 kg/m² wordt gehanteerd. Het meten van de tailleomtrek en de taille-tot-lengteverhouding kan extra precisie bieden bij de diagnose. Het is belangrijk om bij de diagnose rekening te houden met comorbiditeiten, orgaandisfuncties en etnische verschillen.
Pathofysiologie en cardiovasculair risico
Obesitas ontstaat door een complex samenspel van genetische, neurohormonale, gedragsmatige en sociale factoren. Het leidt tot ontstekingen, metabole disfuncties en structurele veranderingen in het hart. Hierdoor neemt het risico op type 2 diabetes mellitus (T2DM), hypertensie (HTN), dyslipidemie, chronische nierziekte (CKD), metabool geassocieerde leverziekte (MASLD), hartfalen met behouden ejectiefractie (HFpEF) en atriumfibrilleren (AF) toe.
NuSH-therapieën: rol, effectiviteit en veiligheid
Wat zijn NuSH-therapieën?
NuSH-therapieën zijn medicijnen die de werking van darmhormonen zoals GLP-1 en GIP nabootsen. Deze hormonen worden na het eten vrijgegeven en reguleren de eetlust, glucosemetabolisme en energiebalans. Voorbeelden van NuSH-therapieën zijn GLP-1 receptoragonisten (zoals liraglutide en semaglutide) en de duale GLP-1/GIP receptoragonist (tirzepatide).
Effectiviteit en veiligheid
NuSH-therapieën zijn effectiever dan alleen levensstijlveranderingen en veiliger dan chirurgische ingrepen. Ze werken door de eetlust en het metabolisme te reguleren. Tirzepatide kan tot ongeveer 20,9% gewichtsverlies leiden, semaglutide tot 14,9% en liraglutide tot 8%. De bijwerkingen zijn meestal gastro-intestinaal van aard, maar een langzame opbouw van de dosering kan de tolerantie verbeteren. Langdurig gebruik van deze therapieën heeft de voorkeur, terwijl samengestelde middelen worden afgeraden.
Belangrijke onderzoeken en cardiovasculaire uitkomsten
Belangrijke klinische onderzoeken
- LEADER: Liraglutide verminderde majeure cardiovasculaire gebeurtenissen (MACE) bij T2DM-patiënten met cardiovasculaire aandoeningen (HR 0,87).
- SUSTAIN-6: Semaglutide verminderde MACE (HR 0,74).
- SELECT: Semaglutide verminderde MACE bij niet-diabetici met cardiovasculaire aandoeningen (HR 0,80).
- STEP-HFpEF: Semaglutide verbeterde de functie en verminderde het gewicht bij HFpEF.
- SUMMIT: Tirzepatide verminderde ziekenhuisopnames voor hartfalen en cardiovasculaire sterfte (HR 0,62).
Lopende onderzoeken zoals SURMOUNT-MMO en SURPASS-CVOT blijven de effectiviteit en veiligheid van deze therapieën evalueren.
Zorgmodel, follow-up en toegang
Een teamgerichte benadering van zorg, inclusief cardiologie, endocrinologie, voeding, farmacie en geestelijke gezondheid, is essentieel. NuSH-therapieën kunnen als eerstelijnsbehandeling worden ingezet, naast levensstijlveranderingen, zonder dat een dieet eerst moet falen. Het is belangrijk om patiënten maandelijks te monitoren gedurende de eerste zes maanden en daarna jaarlijks te herbeoordelen. Naarmate het gewicht verbetert, kunnen andere medicijnen, zoals bloeddrukmedicatie en insuline, worden aangepast. Langdurige behandeling is de standaard, tenzij stoppen noodzakelijk is. Toegang tot deze behandelingen wordt vaak beperkt door verzekeringsbeperkingen, waardoor pleitbezorging voor bredere dekking noodzakelijk is.
Conclusie
De integratie van medisch gewichtsbeheer in de cardiologische zorg is cruciaal voor het optimaliseren van de cardiovasculaire gezondheid. NuSH-therapieën bieden een veelbelovende optie voor patiënten die baat kunnen hebben bij gewichtsverlies zonder de risico's van chirurgie. Het is belangrijk dat zorgverleners samenwerken in een multidisciplinair team om de beste zorg te bieden en dat er wordt gepleit voor betere toegang tot deze behandelingen. Door deze richtlijnen te volgen, kunnen we de levenskwaliteit en levensduur van patiënten met obesitas aanzienlijk verbeteren.
Bronnen:
- Gilbert et al. (2025). 2025 Concise Clinical Guidance on Medical Weight Management. Gepubliceerd in het Journal of the American College of Cardiology. Onderzoek beschikbaar via: https://doi.org/10.1016/j.jacc.2025.05.024
(Disclaimer: Dit artikel is bedoeld voor informatieve doeleinden en vervangt geen medisch advies. Raadpleeg altijd een arts voor vragen over uw gezondheid of behandelingsopties.)
